زبان مردم کنیا چیست؟

زبان مردم کنیا، زبان سواحیلی است. کنیا، کشوری در آفریقای شرقی با 50 میلیون نفر جمعیت و تنوع فرهنگی و جغرافیایی بالاست. دو زبان رسمی این کشور، انگلیسی و سواحیلی هستند که به شکلی گسترده در تجارت، ارتباطات، آموزش استفاده می‌شوند.

زبان‌های رسمی در کنیا

سواحیلی

اولین زبان مردم کنیا، همانطور که گفته شد زبان سواحیلی است. زبان سواحیلی که برای گویندگان آن به کیسواحیلی نیز شناخته می‌شود، یکی از زبان‌های خانواده‌ی نیجر-کنگو است.

زبان سواحیلی به شدت تحت تاثیر عربی، انگلیسی و پرتغالی است، زیرا برای مدت طولانی روابط تجاری قوی‌ای بین ساکنان کنیا و تجار عرب وجود داشته است. تخمین زده شده که حدود 30 درصد این زبان را کلمات عربی تشکیل می‌دهند. حتی نام سواحیلی از سَوَاحِل عربی گرفته شده است که به صورت جمع به ساحل اشاره دارد. این زبان، به عنوان زبان رسمی کشور در مدارس نیز تدریس می‌شود.

انگلیسی

انگلیسی، دومین زبان مردم کنیا و یادگار دورانی‌ست که این کشور مستعمره‌ی بریتانیا بوده است. کنیا از اواخر دهه‌ی 1800 تا سال 1960 در اشغال بریتانیا بوده و به همین جهت زبان انگلیسی جای خود را در فرهنگ و زبان این کشور پیدا کرده است. این زبان بیشتر توسط افراد تحصیلکرده در آموزش عالی و رسانه‌ها استفاده می‌شود.

آمار جدیدی در مورد تعداد انگلیسی زبانان در کنیا وجود ندارد، اما از آنجایی که انگلیسی در مدارس دولتی تدریس می‌شود، می توانیم فرض کنیم که اکثر افراد تحصیل کرده تا حدی انگلیسی صحبت می‌کنند که 30 تا 50 درصد افراد جامعه هستند. افرادی که در کنیا به عنوان زبان اول، انگلیسی صحبت می‌کنند بسیار اندک هستند و بیشتر به مهاجران انگلیسی و آمریکایی محدود می‌شوند.

سایر زبان‌ها در کنیا

زبان مردم کنیا تنها به انگلیسی و سواحیلی خلاصه نمی‌شود، در این کشور حداقل 60 زبان بومی وجود دارد. این زبان‌ها به خانواده‌های بانتو، نیلوتیک، کوشیتی و عربی تقسیم‌ بندی می‌شوند.

زبا‌ن‌های بانتو نیلوتیک به نسبت گسترده‌تر هستند و حدود 8 میلیون نفر به این زبان‌ها صحبت می‌کنند.

اگر به کنیا سفر کنید مطمئنا با زبان دیگری به نام شنگ روبرو خواهید شد که دیگر زبان مردم کنیا است. شنگ، ترکیبی از انگلیسی و سواحیلی است که به شدت در میان قسمت‌های مرکزی کنیا خصوصا نایروبی محبوبیت دارد.

در خانواده‌ی زبان‌های آفرو-آسیایی، زبان سومالیایی بیش از دو میلیون گوینده در کنیا دارد. حدود 15 هزار نفر نیز که از شمال آفریقا به کنیا مهاجرت کرده‌اند، عربی صحبت می‌کنند. تقریبا 6000 نفر از کنیایی‌ها نیز به زبان هندی مسلط هستند.

زبان‌های دیگری که در کنیا استفاده می‌شوند در زیر آورده شده‌اند:

کیکویو Kikuyu: این زبان، زبان بزرگترین قوم در کنیاست و اغلب در رسانه‌ها و ادبیات محلی استفاده می شود.
لوهیا Luhya: لوهیا در غرب کنیا استفاده شده و شامل سه گویش بوکوسو، ماراگولی و وانگا است.
لو Luo: افرادی که به زبان لو تسلط دارند بیشتر در کنار دریاچه‌ی ویکتوریا زندگی می کنند. این زبان بسیار آهنگین بوده و بیشتر در ضرب المثل‌ها و اصطلاحات استفاده می شود.
کالنجین Kalenjin: مردمی که در منطقه‌ی دره‌ی ریفت ساکن هستند به زبان کالنجین صحبت می کنند؛ این زبان ساختاری بسیار سخت و پیچیده دارد.

ویژگی‌های زبان سواحیلی

همانطور که پیش تر اشاره کردیم، اولی زبان مردم کنیا سواحیلی است که علاوه بر این کشور در اوگاندا و زنگبار هم استفاده می‌شود. در این قسمت به شکل تخصصی‌تر به بررسی این زبان می‌پردازیم.

سواحیلی، گویش‌های زیادی دارد که گویش Kiunguja که زنگبار استفاده می‌شود، گویش استاندارد آن است. سایر گویش‌ها عبارتند از:

مامبروی Mambrui
مگائو Mgao
مریما Mrima
پمبا Pemba
اونگوجا Unguja

الفبای زبان سواحیلی شامل 5 مصوت و 36 صامت است.

اسم‌های سواحلی به 15 دسته تقسیم می‌شوند؛ 6 دسته اسامی مفرد، 5 دسته اسامی جمع، یک دسته اسامی انتزاعی، یک دسته مصدرهای فعل و 3 دسته اسامی مکان‌ها هستند. قدیمی‌ترین اسنادی که به زبان سواحیلی نوشته شده‌اند به قرن هجدهم بازمی‌گردند و به خط عربی نوشته شده‌اند. در سال 1930 اافبای رومی جایگزین الفبای عربی در زبان مردم کنیا شد.